Dorpsstraat 1, 3850 Kozen, Nieuwerkerken

Pastorie, afhankelijk van de abdij van Averbode, die sedert 1230 het begevingsrecht uitoefende in de parochie Kozen. Grotendeels gebouwd in de 1ste helft van de 18de eeuw (jaartal 1718 door middel van muurankers op de zuidgevel), in opdracht van prelaat Stefanus Vander Steghen (confer de merktekens S V op de gesmeed ijzeren slotplaat van de oorspronkelijke achterdeur.

Voorheen omgracht dubbelhuis van zes traveeën en één bouwlaag onder zadeldak (kunstleien) met een dakkapel; twee bouwfazen, zichtbaar in de bouwnaad naast de deur in de oostgevel; circa 1870 werden twee vensters in de westgevel volledig vernieuwd. Witgekalkt en verankerd lakstenen gebouw op een gecementeerde plint; gebruik van kalksteen en arduin voor deur- en vensteromlijstingen. Geprofileerde kruiskozijnen met een ontlastingsboog van een rollaag; de kruiskozijnen van de tweede bouwfaze zijn voorzien van dubbele ontlastingsboogjes. Barok getint rondboogdeurtje met kwartholbeloop, imposten, sluitsteen en geprofileerde druiplijst; oorspronkelijk houtwerk; bekronende oculus, voorzien van vier hardstenen sleutels. Overhoekse muizentandfries onder de dakrand. Gelijkaardige achtergevel met aangebouwde serre. Zijgevels voorzien van aandaken, vlechtingen en schouderstokken; kruiskozijnen op de eerste bouwlaag, rondboogvensters op de tweede, en twee oculi in de top; zonnewijzer op de zuidgevel.

Gaaf bewaard interieur met fraaie schouwen in de verschillende vertrekken. Achter de pastorie, bergplaats van vier traveeën onder zadeldak (Vlaamse pannen); drie eerste traveeën in stijl- en regelwerk met witgekalkte lemen vullingen; bakstenen zijgevels met aandaken en vlechtingen.


DE DIJN C.G., Monumentenroutes 1975 (Kunst en Oudheden in Limburg), Hasselt, 1975, pagina 19. DE DIJN C.G., Monumentenroutes 1975 (Kunst en Oudheden in Limburg), Hasselt, 1975, pagina 19.

Schlusmans F. met medewerking van Gyselinck J., Linters A., Wissels R., Buyle M. & De Graeve M.-Ch. 1981: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Hasselt, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 6N2 (He-Z), Brussel - Gent.
Source: Inventaire immobilier