Melsenstraat 8, 9820 Melsen, Merelbeke

Naar het oosten georiënteerde kerk met omringend kerkhof, voorzien van een ijzeren toegangshek tussen gemetste hekpijlers met hardstenen bekroning palend aan de hoek van de pastorietuin. Rondboogpoortje in de kerkhofmuur tegenover het koor, aan het eind van een kerkwegel. Eenbeukige kruiskerk met vierkante westtoren, rechthoekig koor en sacristie in de zuidelijke kooroksel.

Historiek

Oudste vermelding van de kerk in 1117. Vermoedelijk oorspronkelijk een eenbeukige romaanse zaalkerk (12de tot 13de eeuw) van grijze, onregelmatige blokken natuursteen. Kruisbeuk van Balegemse zandsteen waarschijnlijk toegevoegd in de eerste helft van de 15de eeuw. Ingrijpende herstelling en vergroting van de kerk met baksteen in 1654-55: schip hersteld, koor vergroot en herbouwd, vierkante toren aangebouwd tegen de westgevel. Sacristie gebouwd tussen 1685 en 1708. Dak van kruisbeuk vroeger gedateerd 1770 verwijzend naar een herstelling ervan. Grote herstellingswerken aan de kerk met vergroting van de sacristie in 1880 naar ontwerp van architect Modeste De Noyette. Sacristie nog vergroot in 1894. Oorlogsschade aan de zuidelijke kruisbeuk in 1918. Totale restauratie in 1969-1970 naar ontwerp van architect A. Bressers gepaard gaand met de sloping van de doopkapel. Kleine aanbouwsels aan toren en koor. Beschrijving

Het schip van vier traveeën vertoont nog delen van romaans metselwerk: zuidgevel ongeveer tot daklijsthoogte, voorzien van een gedichte rondboogdeur (een vroeger zogenaamde lijkdeur?) en smalle gedichte kleine rondboogvormige vensters naast twee verdiepte steekboogvensters. Noordgevel met hoge plint van oud metselwerk in onregelmatig verband en voorts voornamelijk opgemetst van baksteen en met twee steekboogvormige vensterlichten. Gotische kruisbeuk met zandstenen puntgevels, spitsboogvormig vensterlicht voorzien van nieuw drieledig maaswerk bij de laatste restauratie. In de westzijde van de kruisbeuk: sporen van met baksteen gedichte vroegere spitsboogdeuren(?). Vlak afgesloten bakstenen koor op natuurstenen onderbouw, met jaartal 1655 in zandstenen cijfers onder de ronde topoculus. Sporen van een gedicht koorlicht. Vrij gesloten, uitgebouwde vierkante bakstenen westtoren op zandstenen plint, met hoge ingesnoerde leien spits. Uit de vroegere westgevel hergebruikt Romaans natuurstenen portaal: rechthoekige deur ingeschreven in een rondboog met kraalprofiel; monolithisch boogveld met rozetten en ingeschreven drielob rustend op twee geprofileerde consoles. Een steekboogvenster daarboven. Gekoppelde spitsboogvormige galmgaten ingeschreven in een spitsboogveld. Met zandsteen omlijste vierkante steigergaten onder de zandstenen daklijst.

Interieur: bepleisterde tongewelven met trekstangen ter hoogte van de vlakke moerbogen; een spitsboognis in de westzijde van de transeptarmen. Mobilair: Eiken lambrisering in het schip en twee biechtstoelen (één nog origineel) ingewerkt in muurnissen in de kruisbeuk, door J. Van Den Haute uitgevoerd in 1773-1775. Classicistische preekstoel met gipsen beeldhouwwerk van Karel Van Poucke (Gent). 15de-eeuws zandstenen doopvont.
DE COCKER J., Geschiedenis van Melsen, 1988, p. 342-390SERRURE C.P., Graf- en gedenkschriften der Provincie Oost-Vlaanderen, Derde Reeks. Buitengemeenten. Parochiën der dekenij van Gent extra muros. Eerste deel, Gent, 1860-1870, p. 12-27. DE COCKER J., Geschiedenis van Melsen, 1988, p. 342-390SERRURE C.P., Graf- en gedenkschriften der Provincie Oost-Vlaanderen, Derde Reeks. Buitengemeenten. Parochiën der dekenij van Gent extra muros. Eerste deel, Gent, 1860-1870, p. 12-27.

Bogaert C. & Verbeeck M. 1989: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Gent, Kantons Destelbergen - Oosterzele, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 12N2, Brussel - Turnhout.
Source: Inventaire immobilier