St.-Mauritsplein 11, 9551 Ressegem, Herzele

Pseudo-basiliek, gelegen op een hoogte met deels bewaard omringend, ommuurd kerkhof. Eerste vermelding in 1147; afhankelijk van de abdij van Saint-Ghislain van circa midden 12de eeuw tot eind 17de eeuw. De plattegrond ontvouwt: een westtoren, een driebeukig schip met vijf traveeën, een koor met driezijdige sluiting, noordelijke en zuidelijke sacristie. Van de gotische kerk bleven bewaard: het koor, de middenbeuk en de westtoren. Verbouwing van de zijbeuken in de 18de eeuw, restauratie in 1898 onder leiding van architect Henri Geirnaert. Zandsteenbouw (Balegemse) voor de oudste delen: onderbouw westgevel, koor en twee oostelijke traveeën van de noordgevel van het schip; verder bak- en zandsteenbouw onder zadeldaken (leien). Westgevel (met vierkant portaal onder achtzijdige gerestaureerde toren met geknikte spits (leien), onderbouw geflankeerd door overhoekse steunberen met een versnijding. Aangepast rondboogdeurtje geflankeerd door latere, geprofileerde stijlen met ingediepte schachten, neuten en geprofileerde kapitelen, uit de tweede helft van de 18de eeuw (arduin), oude boogstenen. Daarboven oculus en spitsboogvensters met ramen in ijzeren harnas, laatst genoemde in achtzijdige romp afgelijnd door fries op zandstenen consooltjes; recentere bovenbouw van de toren in baksteenmetselwerk, rondboogvormige galmgaten (één per wand) met omlopende dorpels van natuursteen. Westgevels van de zijbeuken met gedicht rechthoekige venster (rechts) en oculus (links). Noord- en zuidgevel: segmentboogvensters met arduinen lekdrempels uit de 18de eeuw, ramen in ijzeren harnas uit de 19de eeuw. Oostelijke travee gemarkeerd door steunberen met een versnijding; duidelijke verbouwing van de vensters: in noordgevel is de kwartholle gotische omlijsting nog gedeeltelijk bewaard. Noordgevel met arduinen casementen in drie westelijke traveeën (voormalige grafstenen?), gedicht segmentboogdeurtje in omlijsting van zandsteen; bekronende (lege) heiligennis. Koor geritmeerd door overhoekse steunberen met een versnijding. Spitsboogvensters in deels vernieuwde kwartholle omlijsting opgenomen in register van doorlopende geprofileerde onderdorpels, omlopende waterlijst met kleine accolade en verweerde kruisbloem boven elf; venster. Vernieuwd traceerwerk. Blinde bovenbouw in baksteenmetselwerk met hoekstenen van zandsteen. Schip en koor met doorlopend houten tongewelf, rondboogarcaden op zuilen op achtzijdige basis, deels van zandsteen, hersteld met arduin; Toscaans kapiteel in westelijke travee, gotische, achtzijdige kapitelen met verwijderd, geprofileerd abacus in twee oostelijke traveeën. Mobilair: Neogotisch hoofdaltaar (19de eeuw); biechtstoel met cartouches (18de eeuw), herkomstig van de kerk van Aaigem; communiebank (18de eeuw); barokke preekstoel (17de eeuw); classicistisch getint tochtportaal met doksaal (laat 18de eeuw). Orgel door H.B. Goynaut (Brussel), van 1770, herkomstig van de kerk van Wieze.

D'Huyvetter C., de Longie B. & Eeman M. met medewerking van Linters A. 1978: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Aalst, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 5N2 (H-Z), Brussel - Gent.
Bron: Inventaris Onroerend Erfgoed