Nr. 25. Zwartzusterklooster. De Zwartzusters of zusters van de St.-Augustinusorde behoorden tot de congregatie der Cellieten, ontstaan in Duitsland. In het begin van hun bestaan werden ze Mate-wiven of Swesteren genoemd. Ze vestigden zich in 1345 te Antwerpen, in een gebouw aan de Koepoort, tegen de muur van het Predikherenklooster. Het gebouw was een schenking van H. Suderman, een rijke Duitse koopman. In 1361 kregen zij een tweede eigendom van A. van Hovorst en J. van Brusele, eveneens tegen het klooster der Predikheren. De Zwartzusters verbouwden en vergrootten hun verblijf in 1363 en in 1366 bouwden zij een O.-L.-Vrouwekapel. Ca. 1462 legden zij de kloostergelofte af; ze vervingen hun grijze pij door een zwarte, waardoor hun naam ontstond. Tussen 1493 en 1507 kochten ze drie huizen van het godshuis der Blauwbroeders. Deze huizen werden gesloopt en op dat terrein bouwden ze in 1507 een nieuwe kapel, die door de bisschop van Kamerijk werd gewijd. In 1519 kochten de Zwartzusters de resterende gebouwen van het godshuis der Blauwbroeders over, waaronder een keuken, een bronwerij, een kapel en een rentmeesterskamer. Deze gebouwen werden gedeeltelijk gesloopt; in 1590 bouwden zij een woongelegenheid voor de geestelijke bestuurder, en in 1536 breidden zij hun klooster verder uit met een refter en een slaapzaal, waardoor de toestand ontstond van de XVI-plattegrond (fig. 286). De Zwartzusters hielden zich bezig met ziekenverzorging en mochten die activiteit blijven uitoefenen onder het Calvinistisch bewind, dat gepaard ging met een pestepidemie (1571-85); ze werden er echter toe verplicht hun religieuze kledij af te leggen, en hun kloosterkapel werd in 1582 omgevormd tot een lakenhalle. Na de val van Antwerpen (1585) begon voor de Zwartzusters een nieuwe bloeiperiode. In XVII bouwden zij hun klooster verder uit: in 1608 kwam de N.-kloostervleugel tot stand die werd ingericht als ziekenhuis, in 1670 werd de refter vergroot, in 1671 werd een washuis aangebouwd bij het ziekenhuis en in 1678 werd de keuken verbouwd en geheel met Delftse steen bekleed. In XVIIB werd het interieur van de kapel verrijkt met schilderijen van Th. Boeyermans, een altaarstuk van P. Thijs en een reliëf van W. Kerricx. In 1798 werden de Zwartzusters door de Franse overheid uit hun klooster verdreven; ze vonden een tijdelijk onderkomen in de Zilversmidgang aan de Koepoortstraat, tot ze in 1806 via een tussenpersoon een huis konden kopen in de Coppenolstraat. Intussen werd hun klooster verkocht; de stad kocht het aan en richtte er in 1808 een secundaire school in. In 1815 werd het klooster gebruikt als ziekenhuis voor gekwetste soldaten. In 1823 kwamen de Zwartzusters weer in het bezit van hun kloostergebouwen. Het Zwartzusterklooster is gelegen binnen hetzelfde huizenblok als het Predikherenklooster (zie Fig. XXX aldaar). De kapel paalt met haar Z.-zijde aan de Zwartzustersstraat. Men bereikt de W.-ingang langs een doorgang die naar de kloostergebouwen en naar de binnenplaats leidt. Eenvoudig gotisch zaalkerkje van vier trav. met zadeldak en dakruiter. gr.m. ongewijzigd sinds XVIa. De Z.-zijmuur met parament van natuursteen gebouwd op een hoge geprofileerde sokkel. Korfboogpoortje in eerste trav., waarboven beeld van St.-Augustinus in nis en hogerop een spitsboogvenster; de drie andere trav. met hoge spitsboogvensters in geprofileerde omlijsting; tracering is verwijderd en vervangen door een metalen roedenverdeling. Tussen derde en vierde trav. bleef de omlijsting bewaard van een kleiner, dichtgemetseld spitsboogvenster. Onder de daklijst steigergaten. Interieur (fig. 287) overkluisd met gedrukt houten spitsbooggewelf. Barok altaar met getorste zeilen; altaarstuk met aanbidding der koningen van J. Cosiers (1866); naast het altaar reliëf van G. Kerricx. 1698. De Kloostergevel aansluitend bij die van de kapel, telt drie bouwl. en acht trav., afgedekt met zadeldak. Parament van baksteen met speklagen, hoge beschilderde sokkel. Eerste bouwl. met steekboogvensters en kwarthol geprofileerde negblokken, waarboven een doorlopende arduinen puibalk. Tweede bouwl. met verlaagde rechth. vensters en XIX-arduinen lateien. Muurankers met gekrulde spie, behalve op derde bouwl. die waarschijnlijk in XIX werd toegevoegd en afgesloten wordt met een kroonlijst met onversierde bakstenen fries. Rondboogpoort (fig. 288) van XVIId-XVIIIA in achtste trav., met arduinen omlijsting op neuten, verdiepte pilastervormige penanten met lijstkapitelen en volutesluitsteen; geprofileerde archivolt met gestrekte uiteinden, rustend op vleugelstukken. Houten deur met waaiervormig bovenlicht, gedateerd 1967 (852-853). Binnenplaats van klooster telt vier vleugels met twee bouwl. onder zadeldak met getrapte dakvensters en dakkapel recentere aanbouw uit XIX met een bouwl. in Z.-O.hoek. Vensters van beide bouwl. rechth. verbouwde kruiskozijnen met kwartholle neggen, behalve in laatste vier trav. van Z.-vleugel (fig. 289) waar ze steekboogvormig zijn afgedekt, met gelijkvormige druiplijsten. Overige vensters van eerste bouwl. der Z.-gevel zijn verbouwde spitsboogramen. Vroeg-barokpoort van XVIIA (cf. Zirkstraat nr. 34) in het midden der Z.-gevel, met geblokte arduinen omlijsting met imposten en sluitsteen waarop beeld van St.-Augustinus. De W.-vleugel telt acht trav.; vensters eerste bouwl. afgedekt met waterlijsten en twee deurtjes in uiterste trav. met waterlijsten op karbeeltjes; boven deur van achtste trav. een ovaal bovenlicht. De N.-vleugel (gedateerd 1608) met tien trav. volgt een geknikte gevellijn, vensters van eerste vier trav. met druiplijsten; in vijfde trav. een mooie deur van XVIIIB (fig. 290) met ovaal bovenlicht, gevat in arduinen spiegelboogomlijsting met diamantsluitsteen, afgedekt met druiplijst met gestrekte uiteinden die rust op een console. In tiende trav. nog een rechth. deurtje. De O.-vleugel met zeven trav., vensters eerste bouwl. met druiplijsten in tweede tot zevende trav. (854-555).
LAENEN, J., Geschiedkundige aantekeningen rakende de instelling en het klooster der Zwartzusters van Antwerpen. Antwerpen, 1902.
VAN PUYVELDE, L., 650 jaren Atnwerpse geschiedenis in de Zwartzusterstraat. Antwerpen, 1973. LAENEN, J., Geschiedkundige aantekeningen rakende de instelling en het klooster der Zwartzusters van Antwerpen. Antwerpen, 1902.
VAN PUYVELDE, L., 650 jaren Atnwerpse geschiedenis in de Zwartzusterstraat. Antwerpen, 1973.
Goossens M.& Plomteux G. met medewerking van Linters A., Steyaert R., Illegems P. & De Barsée L. 1976: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen 3NA, Brussel - Gent.
Bron:
Inventaris Onroerend Erfgoed
Type pand | Pand |
Grondoppervlakte | 2.193m2 |
Breedte perceel | 35m |
Diepte perceel | 63m |
Geschatte tuinoppervlakte | 481m2 |
Coördinaten | 51°13'24.2"N 4°24' 8.2"O |
Achterkant/oriëntatie tuin | Noord |
Bebouwing | Gesloten |
Overstromingsgebied | Effectief overstromingsgebied |
P-Score | C: Kleine kans op overstromingen onder huidig klimaat |
G-Score | C: Kleine kans op overstromingen onder huidig klimaat |
Vennootschappen | Op dit adres is deze vennootschap gevestigd: |
Ontvang een accurate marktschatting en een volledig rapport van Zwartzustersstraat 25, Antwerpen Kern - Oude Stad (Spaanse Wallen ), Antwerpen (2000).
Ontvang het schattingsverslagDit pand heeft een uitstekende mobiliteitsscore, gebaseerd op de afstand van dit pand tot nabijgelegen voorzieningen.
Gebouwen binnen de 100m | 29 |
Gebouwen binnen de 500m | 918 |
Afstand tot de straat | 0m |
Gunstig zicht | Nee |
Afstand tot tramsporen | 63m |
De Realo schatting is de schatting van de marktprijs van een woning. Een verkoop/verhuur schatting voor Zwartzustersstraat 25, 2000 Antwerpen is nu beschikbaar.
Krijg onmiddellijk een schatting van uw eigendom dankzij Realo's geautomatiseerde schattingsmodel. Elk rapport bevat de trends van de lokale markt, buurtinformatie en recente verkopen en verhuren in de buurt. Bestel online en u kan onmiddellijk uw rapport downloaden.
Ontvang het schattingsverslag